Gần đây mình có từ chối một agency cung cấp dịch vụ kế toán. Mặc dù lý do duy nhất mình chấp nhận bỏ thời gian để gặp gỡ nghe agency đó giới thiệu dịch vụ… là sự nỗ lực và kiên trì của em telesale trẻ tuổi. Mình từ bực bội vì bị bán data, bỏ qua hàng chục cuộc gọi, không reply tin nhắn zalo của em ấy… đến khi phải thừa nhận là em ấy kiên trì một cách ngoan ngoãn, mình đã đồng ý gặp.

Gặp xong thấy thiện cảm với sự chân chất, nỗ lực và thực sự rất ngoan của em ấy. Thiết nghĩ thôi cho em nó một cơ hội.

Thế nhưng những giao tiếp đầu tiên qua email làm mình không thể say yes nổi với hợp đồng. Nó thể hiện sự lạc hậu. Mà mình thì thực sự có nhu cầu được làm việc với các partner mà “smart” và hiện đại. Mình bỏ tiền đi thuê mà, đâu phải bỏ tiền đi làm từ thiện, nên mình đã quyết định từ chối dịch vụ của em ấy. Sau vài tháng (phải nửa năm nay rồi), em ấy vẫn kiên trì “vấn an” mình qua Zalo chat, mình cũng đành thôi bỏ qua.

Một thanh niên 2x trẻ trung đầy sức sống, sao có thể dùng những công cụ đơn giản như email một cách già nua như vậy. Bao nhiêu tiêu chuẩn mới của thời đại, có lẽ em cũng chưa từng được biết. Và nhiều em khác nữa, có lẽ cũng chưa từng biết. Bởi mình cũng đã nhận được vô số CV và email một cách “amateur” trong quãng đời đi làm.

Quay lại câu chuyện công nghệ. Nếu như 10 kỹ năng sau đây mà các bạn vày vọc nó, nhiều đến mức bạn muốn thành thục kỹ năng đó (như những người chuyên nghiệp luôn), luôn đặt câu hỏi tại sao và như thế nào mà người ta lại làm ra những công nghệ như thế, bạn sẽ được cấp visa vào thẳng thế giới của những người hiện đại làm chủ công nghệ.

1. Internet Search/ Kỹ năng tìm kiếm trên internet

Người trẻ nên biết làm sao để dùng các công cụ tìm kiếm trên internet một cách khoa học, sử dụng các thuật ngữ tìm kiếm và cách để sửa đổi các phương pháp tìm kiếm. Kỹ năng này không chỉ cần thiết cho việc học tập, đi làm mà còn cho cả cuộc đời bạn.

Trước tiên mời bạn tham khảo video này và inforgraphic này, nó bằng tiếng Anh. Tôi đã thoạt định xin tác giả để dịch cho các bạn, nhưng thôi tôi nghĩ các bạn nên tự mày mò mà dịch.

Sau đó thì có mấy ý tôi đúc kết nhanh cho các bạn như nhau:

Các bạn có thể biết đến “Google” từ sớm, một cách nào đó kiểu như là “Cái gì không biết thì tra google”. Và thực tế là các bạn đã “tra google” từ nhiều năm nay mà chưa mảy may quan tâm xem Google là cái gì? Ai phát triển nó? Nó vận hành nó như thế nào? và làm sao để có thể tìm kiếm trên google một cách thông minh và khoa học.

Thực ra thì thế giới không chỉ có mỗi Google để tìm kiếm. Và không phải “tìm kiếm” là keyword gắn với duy nhất Google.

Ngày nay bất cứ website nào, trang mạng, mạng xã hội nào có lượng thông tin đồ sộ, đều có gắn một công cụ “search”. Mục đích của nó là giúp người dùng lọc, tra cứu tốt hơn và nhặt ra được đúng thông tin về chủ đề họ đang cần, một cách tiện lợi và tiết kiệm thời gian giữa bể thông tin được làm đầy mỗi ngày.

Thông thường các công cụ search gắn vào một trang (Ví dụ như công cụ search của website Bộ Giáo dục hay tờ báo VnExpress) thì chỉ tập trung tìm kiếm những nội dung có trên trang đó. Giống như bạn vào Thư viện Quốc Gia, bạn tìm kiếm tên các loại sách, thì công cụ tra cứu của TVQG chỉ trả ra được những tài liệu/ cuốn sách nằm trong cơ sở dữ liệu của TVQG vậy.

Còn Google, hay Yahoo Search, Ping… là những giải pháp công nghệ giúp tìm kiếm được các nội dung trên nhiều trang một lúc, hàng triệu trang mạng trên đời. Đó là những giải pháp tìm kiếm đặc biệt, bạn hiểu thế cũng được.

Không chỉ thế, những hãng phát triển các công cụ tìm kiếm như Google, còn tạo ra các tiêu chuẩn và yêu cầu các trang mạng tuân theo, để các nội dung trên trang của họ thân thiện và dễ tương thích với các cỗ máy tìm kiếm. Thường đó là tiêu chuẩn về cách tổ chức nội dung trên trang và kỹ thuật hình thành trang.

Nói đến đây hẳn bạn có thể hiểu, mỗi trang mạng (không phân biệt là mạng xã hội, hay website, báo mạng, blog, trang doanh nghiệp…) đều có những cách tổ chức trang riêng. Và mặc dù chúng được bố trí khác nhau, nhưng chúng đều có những điểm chung, và những điểm chung này có thể tương thích với những cỗ máy tìm kiếm.

Vậy nếu bạn thắc măc “Vì sao đứa bạn em nó google ra được những thứ hay ho lắm mà em tìm không ra?” thì hãy xem lại xem:

• Bạn đã biết về các khái niệm “từ khoá”, từ khoá liên quan trong tìm kiếm

• Bạn đã biết cách tổ chức trang, cách tổ chức nội dung?

• Bạn đã biết cách phân tích vấn đề cần tìm kiếm, quy ra các keyword theo thuật ngữ và tổ chức các cụm keyword tìm kiếm hợp lý

• Bạn đã biết các nguồn tìm kiếm tin cậy

• Bạn đã biết phân biệt fake news từ những kết quả search

• Bạn đã biết về SEM/SEO dưới góc nhìn của người tìm kiếm

• vv

2. Typing – Đánh máy. Chính là đánh máy

Một số những lỗi sau đây nếu gặp thì bạn sẽ “kém sang” trước hết là với chính mình, sau là với chúng bạn rồi thứ nhì mới đến nhà tuyển dụng nhé:

• Lỗi viết hoa. Nhiều bạn đến tên hiển thị của mình (Display Name) ở email cũng không viết hoa. Có thể các bạn cho rằng đây chỉ là chút lỗi typing, như nó thể hiện bạn là một người không để ý đến tiểu tiết hay tệ hơn là không tôn trọng chính bản thân mình

• Lỗi dùng sai dấu câu

• Lỗi thiếu/ thừa dấu cách: Sở thích của em là xem phim , ngủ ,  du lịch(với bạn bè )

• Lỗi lạm dụng emoji

• Lỗi không biết dùng bullet

• Lỗi format cho đoạn văn trong văn bản

• Lỗi font chữ

3. Office Suite Skills/ Sử dụng các công cụ trong bộ Office một cách thông minh và có trách nhiệm

Bạn trẻ nên biết cách tạo, chỉnh sửa và hiệu chỉnh các tài liệu, các bản thuyết trình, các bảng biểu (documents, presentations, and spreadsheets).

Các doanh nghiệp ngày nay vẫn phần lớn là dùng Microsoft Office trong phần lớn các công việc nhưng hãy biết là ngoài MS Office chúng ca còn có iWorks, Open Office và nhiều công cụ nhỏ lẻ chuyên biệt khác giúp cho hệ sinh thái “tài liệu” sinh động, thú vị và dễ dùng hơn nhiều.

Google Docs cũng là một phát minh trong thời đại công nghệ mới mà các bạn nên biết. Chúng ngày càng phổ biến với tính ưu việt cao như: 100% trực tuyến. Hệ sinh thái Google Docs bạn có thể hiểu nôm na như là Word, Excel, Powerpoint phiên bản tinh gọn và trực tuyến.

Từ ngày xài google docs, gần như mình đi đâu chỉ vác người không, vì tất cả tư liệu đều “nằm trên mây”. Thay vì creat một file word/excel/ppt trên máy tính, bạn có thể creat file đó trên trình duyệt với một chiếc máy tính kết nối internet. Và như thế có nghĩa là:

• Bạn có thể chỉnh sửa nó mọi lúc mọi nơi mà không cần vác theo máy tính cồng kềnh

• Nó autosave theo từng giây, bạn không bao giờ lo mất file vì mất điện hay hết pin đột ngột

• Bạn có thể chia sẻ file cho người khác dễ dàng

• Nhiều người có thể cùng sửa file một lúc, các cập nhật này đều thực hiện theo thời gian thực. Điều đó đem lại một lợi ích tuyệt vời là sẽ không còn chuyện bạn gửi đi một file, người khác phải down về, sửa nó rồi lại up lên, rồi bạn lại down về, sửa nó… cho tới khi có thể chốt được. Trên online, tất cả được trên cùng một đường link duy nhất.

• Nó rất nhẹ

• Nó có rất nhiều template/ biểu mẫu thiết kế sẵn đẹp (đặc biệt là ppt và excel) để các bạn sử dụng

Đối với phạm trù Office này, nhân sự được cho là smart không chỉ rành rẽ các thủ thuật với mỗi công cụ, mà còn cần quan tâm đến các tiểu tiết như:

• Không sai chính tả, không lỗi đánh máy

• Đặt tên file có trách nhiệm. Tên file cần có Code, File Name, Distributor, Version, Date of Version

• Quản lý dữ liệu có trách nhiệm bằng cách folder gọn gàng và tổ chức thông tin có quy hoạch

4. Netiquette – Internet/Email/Social Media etiquette

5. Security and Safety

6. Hardware basics and troubleshooting

7. Backup data

8. Finding apps and software

9. Copyright and Citing Sources

10. Online Literacy

11. The science behind the technology